Πέμπτη 2 Αυγούστου 2012

back in the USSR ή αλλιώς αγοράζοντας βιβλία

Η επιλογή του επόμενου βιβλίου είναι μια πολύ ιδιαίτερη εσωτερική διαδικασία που ξεκινά πολύ πριν τελειώσουμε αυτό που ευλαβικά εναποθέτουμε δίπλα στο κρεβάτι μας κάθε βράδυ και τελειώνει πολύ μετα την στιγμή που το νέο μας απόκτημα σουλατσάρει μέσα στην σακούλα του, σε κάποια γειτονιά της Αθήνα. Η όλη διαδικασία είναι σχεδόν σαν την συγγραφή ενός επιπλέον κεφαλαίου, με χαλαρή πλοκή αλλά πολύ συναίσθημα, σαν μια μουσική γέφυρα ανάμεσα σε 2 μέρη, που τελικά δεν είναι 2 αλλά ισόποσα με τα βιβλία της βιβλιοθήκης μας.  Οι διαδρομές τις σκέψεις πολλές και  πάντα διαφορετικές.
Η "κάθοδος των 4" μπορεί να σε οδηγήσει μπροστά στο ράφι με το "Η" για να δεις τι επιτέλους έχει αυτός ο τύπος στο μυαλό του, και το Χιόνι του Pamuk, σχεδον αναπόφευκτα στο πρώτο του ογκωδέστατο οφείλω να ομολογήσω βιβλίο, που έρχεται να ριζώσει τον συγγραφέα μέσα σου. Από την άλλη αν δεν ήταν ο Julian να μου τριβελίσει το μυαλό με τον γνωστό παπαγάλο, ακόμη δεν θα διαβάσει Flober.


Κάπως έτσι, μέσα στον Ιούλιο ένας Αύγουστος και το 16 του με έκαναν να αναζητήσω τα συγγραφικά πονήματα του Μan, γιατί διάολε αν δεν είχε ψιθυρίσει κάτι στο αυτί του συγγραφέα , ποιος ο λόγος να του χαρίσει λόγο στη δράση . Και αν είναι έτσι τι του είπε και τι θα πει σε μένα;
Με τον Εκλεκτό ανά χείρας, ετοιμάζομαι να πληρώσω, όταν κάτι απροσδιόριστο με τραβά σε ένα ράφι λίγο πιο πέρα. Ένας Steinbeck που δεν έχω ξαναδεί! Που σουλατσάρεις στην Ρωσία και μαζί με τον Robert Kapa ετοιμάζει το ημερολόγιο του οδοιπορικού τους.
Λιγώνομαι! Εικόνες κατακλύζουν το μυαλό μου.. ένα ζευγάρι μουσκεμένα από το χιόνι πόδια κατεβαίνει στην Biblioteka Lenina και κατηφορίζει προς την Arbat. Τίνος είναι, τα δικά μου ή μήπως του Alexei που αφού μοιράστηκε μαζί μου την ιστορία του, πάει σπίτι; ή του John; Γιατί την ίδια διαδρομή κάναμε και οι 3. Σε 3 διαφορετικές στιγμές, σε 3 διαφορετικές πραγματικότητες.
Αναρωτιέμαι μόνο, ανυπομονώ για την ακρίβεια να διαβάσω τι είδε. Τι περίμενε; Πως πήγε και πως έφυγε.Τι ήξερε?
Γιατί η αλήθεια είναι πως για αυτό το ταξίδι, κανείς δεν σε έχει προετοιμάσει αρκετά για το έλλειμμα χαμόγελου, για το χίονι που δεν είναι σχεδόν ποτέ λευκό αλλά πάντα σε κάποια απόχρωση του γκρίζου, λες και προλαβαίνει να βρομίσει πριν πατήσει γη. Κανείς δεν σε έχει προειδοποιήσει για το μαγνητικό πεδίο της Κόκκινης Πλατείας που κάθε φορά λες "την είδα, φτάνει,δεν έρχομαι ξανά" και καθε φορά περνάς ξανά και ξανά για μια έστω γρήγορη βόλτα. Οι φωτογραφίες δεν είναι αρκετές να φανταστείς το δέος της κυλιόμενης σκάλας, που σε οδηγεί στα έγκατα της γης, σε ένα κρυμμένο παράδεισο με αγάλματα και κρύσταλλα και κόσμο που κινείται σαν συντονισμένο μελίσσι. Τα ντοκιμαντέρ δεν μεταφέρουν την μυρωδιά των στολών και του ΜΙΡ από το μουσείο των κοσμοναυτών. Αριστερός, Δεξιός ή απολιτικοποιήμενος δεν έχει σημασία, το ίδιο θα σε καθηλώσουν τα αγάλματα των Lenin & Rabochiy και Kolchoznica και το κατάχρυσο συντριβάνι της Φιλίας των Εθνών στην VDNKh. Και όσο και αν το έχεις ακούσει, θέλει κόπο να δεις πέρα από την άμυνα , να βρεις και να γευθείς την καλά κρυμμένη φιλοξενία πίσω από μάσκα της επιθετικότητας, στολισμένης με μπόλικη βαρεία προφορά. 
Μόνο αν πάρεις το τραίνο και ξημερώσεις στην Αγία Πετρόπουλη καταλαβαίνεις πως σε μια χώρα μπορούν να υπάρχουν δύο πλανήτες. Και εσύ, τυχερός γαρ, μόλις προσγειώθηκες σε έναν επίγειο παράδεισο αρχιτεκτονικής, σε μια άλλη Βενετία, όπου τα νερά του Νέβα σαν να ξεπλένουν τις ανασφάλειες και να κάνουν τον κόσμο να μένει έξω μέχρι αργά..Λευκές μαγικές νύχτες, βόλτες στο προαύλιο του ναού του Σωτήρα , βαρκάδα και αργόσυρτοι περίπατοι στο φρούριο του Πέτρου και Παύλου.

Λοιπόν κύριε Steinbeck, τι άλλο είδατε; που θα με πάτε που δεν έχω ήδη μπει;